Zatürre (Pnömoni) Nedir?
Çocuklarda Akciğer Enfeksiyonu
Zatürre (pnömoni), akciğer dokusunun bakteri, virüs veya nadiren mantarlar tarafından enfekte olması sonucu gelişen ciddi bir solunum yolu hastalığıdır. Çocuklarda özellikle 5 yaş altı, bebekler ve bağışıklığı zayıf olanlarda daha ağır seyredebilir.
Çocuklarda Zatürre Belirtileri Nelerdir?
Belirtiler çocuğun yaşına ve etken mikroba göre değişebilir. En sık görülen bulgular:
- Yüksek ateş
- Öksürük
- Hızlı ve zor nefes alma
- Göğüs ağrısı
- Halsizlik, iştahsızlık
- Dudaklarda morarma (ağır olgularda)
- Bebeklerde emme güçlüğü ve huzursuzluk
⚠️ Hızlı solunum ve nefes darlığı zatürre için önemli uyarı bulgularıdır.
Zatürre Nasıl Gelişir?
Zatürre çoğunlukla üst solunum yolu enfeksiyonlarını takiben gelişir. Mikroplar akciğerlere ulaşarak hava keseciklerinde (alveoller) iltihap ve sıvı birikimine neden olur. Bu durum oksijen alışverişini zorlaştırır.
Tanı Süreci
Zatürre tanısı klinik değerlendirme ile konur:
- Ayrıntılı fizik muayene
- Akciğerlerin dinlenmesi
- Gerekli durumlarda akciğer grafisi
- Bazı olgularda kan testleri
Her öksürük ve ateş zatürre anlamına gelmez.
Zatürre Tedavisi Nasıl Yapılır?
Tedavi hastalığın şiddetine göre planlanır:
- Bakteriyel pnömonide antibiyotik tedavisi
- Viral zatürrede destekleyici tedavi
- Bol sıvı alımı ve istirahat
- Ateş düşürücüler
- Ağır vakalarda hastane yatışı ve oksijen desteği
Antibiyotikler yalnızca bakteriyel zatürrede etkilidir.
Hangi Çocuklar Daha Risk Altındadır?
- 2 yaş altı çocuklar
- Prematüre bebekler
- Kronik akciğer, kalp veya nörolojik hastalığı olanlar
- Bağışıklık sistemi zayıf olan çocuklar
Zatürreden Korunma Yolları
- Aşıların (pnömokok, Hib, grip) zamanında yapılması
- El hijyenine dikkat edilmesi
- Sigara dumanından uzak durulması
- Üst solunum yolu enfeksiyonlarının uygun tedavisi
- Anne sütü ile beslenme
Ne Zaman Acil Başvurmalısınız?
- Nefes alıp vermede zorlanma varsa
- Çocuk hızlı nefes alıyorsa
- Morarma, bilinç değişikliği görülüyorsa
- Ateş düşmüyorsa veya genel durum bozuluyorsa
Zatürre, çocuklarda ciddi seyredebilen ancak erken tanı ve uygun tedaviyle başarıyla iyileşen bir hastalıktır. Ateş ve öksürüğe nefes darlığı eşlik ediyorsa mutlaka bir çocuk sağlığı ve hastalıkları uzmanına başvurulmalıdır.
